ZAKON
O UDRUŽENJIMA I FONDACIJAMA BOSNE I HERCEGOVINE
PRVI DIO – UDRUŽENJA I FONDACIJE
I.1. Opće odredbe
Član 1.
Ovim zakonom uređuje se osnivanje, registrovanje, unutrašnja organizacija i prestanak rada udruženja i fondacija koji izaberu da se registruju na nivou Bosne i Hercegovine, odnosno od kojih se zahtijeva da se registruju u skladu s ovim zakonom.
Član 2.
- Udruženje se osniva zajedničkim sporazumom u kojem se skupina od tri ili više fizičkih, odnosno pravnih osoba, u svim kombinacijama, dobrovoljno udružuje radi ostvarivanja nekog zajedničkog ili javnog interesa, a pri tome nema nakanu stjecati profit. Udruženje postaje pravnom osobom onda kada je registrovano onako kako je predviđeno ovim zakonom.
- Fondacija je pravna osoba koja nema svoje članstvo, a čiji je cilj upravljanje određenom imovinom u javnom interesu ili u dobrotvorne svrhe. Fondacija postaje pravnom osobom iz Bosne i Hercegovine onda kada je registrovana onako kako je to predviđeno ovim zakonom.
Član 3.
- Fizičke osobe koje su državljani ili imaju boravište u Bosni i Hercegovini i pravne osobe koje su u Bosni i Hercegovini registrovane, slobodno ili dobrovoljno osnivaju udruženja ili fondacije u bilo koju svrhu u skladu s Ustavom i zakonima Bosne i Hercegovine.
- Udruženja i fondacije imaju slobodu djelovanja na cijelom području Bosne i Hercegovine, bez obzira gdje su registrovane.
- Ciljevi i aktivnosti registrovanog udruženja odnosno fondacije ne mogu uključivati angažovanje u predizbornoj kampanji, prikupljanje sredstava za kandidate ili finansiranje kandidata odnosno političkih stranaka.
Član 4.
- Udruženje, odnosno fondacija može obavljati privredne djelatnosti samo ako je osnovna svrha takvih djelatnosti ostvarivanje ciljeva utvrđenih statutom.
- Udruženja ili fondacije mogu obavljati nesrodne privredne djelatnosti (privredne djelatnosti koje nisu neposredno povezane sa ostvarivanjem osnovnih statutarnih ciljeva udruženja i fondacija) samo preko posebno osnovane pravne osobe.
- Godišnji prihodi od takve nesrodne djelatnosti udruženja ili fondacije umanjeni za rashode, ne mogu biti veći od jedne trećine godišnjeg proračuna ove organizacije, ili 10.000 KM, tj. od onog iznosa koji je veći.
- Dobit koju udruženje ili fondacija ostvari iz nesrodnih privrednih djelatnosti može se upotrijebiti samo za ostvarivanje ciljeva koji se utvrde statutom.
- Nije dopušteno direktno ili indirektno sticanje dobiti ili druge materijalne koristi ostvarene iz djelatnosti udruženja ili fondacije: osnivačima, članovima udruženja, članovima upravljačkih tijela, odgovornim osobama, djelatnicima ili donatorima.
- Ograničenje iz prethodne tačke se ne odnosi na naknade za rad ili nadoknade troškova tim osobama u vezi s ostvarivanjem zakonitih ciljeva i aktivnosti utvrđenih statutom udruženja ili fondacije.
- Ograničenja iz ovog člana neće utjecati na imovinu udruženja ili fondacije iz člana 46. ovog zakona.
Član 5.
- Udruženja i fondacije samostalno utvrđuju svoje ciljeve i aktivnosti u skladu s Ustavom i ovim zakonom.
- Program i djelovanje udruženja ili fondacije ne mogu biti u suprotnosti sa ustavnim poretkom Bosne i Hercegovine, niti usmjereni ka njegovom nasilnom rušenju niti raspirivanju nacionalne, rasne i vjerske mržnje ili diskriminacije zabranjene zakonom.
Član 6.
- Udruženju ili fondaciji se može, zakonom ili delegiranjem od strane nadležnog tijela, povjeriti da u okviru svoje djelatnosti vrše javne ovlasti.
- Ovo se ne može uraditi protiv volje udruženja ili fondacije.
- Ako udruženje odnosno fondacija prihvati da vrši javna ovlaštenja, obavezna je osigurati zakonito i neometano provođenje javnih ovlasti.
- Rad registrovanog udruženja ili fondacije je javan, ukoliko nije drugačije predviđeno statutom udruženja ili fondacije.
Član 7.
- Svako registrovano udruženje ili fondacija ima svoj puni naziv i sjedište.
- Udruženje ili fondacija u obavljanju svoje djelatnosti mogu upotrebljavati isključivo svoj registrovani naziv.
- Naziv registrovanog udruženja ili fondacije mora biti na tri službena jezika koji su u upotrebi u Bosni i Hercegovini.
- Udruženje odnosno fondacija mogu imati svoj znak.
- Naziv, skraćeni naziv i znak udruženja ili fondacije moraju se jasno razlikovati od naziva i znaka drugih registrovanih udruženja ili fondacija.
- Uz svoj puni naziv udruženje ili fondacija može koristiti i skraćeni naziv.
Član 8.
- Ministarstvo navedeno u ovom zakonu je Ministarstvo civilnih poslova i komunikacija Bosne i Hercegovine.
I.2. UDRUŽENJA
I.2.1. Osnivanje udruženja
Član 9.
- Udruženje koje ispunjava uslove za registrovanje mogu osnovati najmanje tri fizičke osobe koje su državljani Bosne i Hercegovine ili u njoj imaju boravište ili pravne osobe iz Bosne i Hercegovine, koje su u Bosni i Hercegovini registrovane, u bilo kojoj kombinaciji s tim da osnivači ne mogu biti država BiH, entiteti, kantoni, gradovi, općine, mjesne zajednice, državna tijela, državna preduzeća i fondovi.
- Za osnivanje udruženja koje ispunjava uslove za registrovanje obavezno je donošenje osnivačkog akta.
- Radnje preduzete u vremenu između osnivanja i registrovanja udruženja mogu stvoriti obaveze samo za one koji su preduzeli te radnje, osim ako udruženje te radnje ne ratifikuje. Samo najviša upravljačka tijela udruženja mogu ratifikovati radnje preduzete u njeno ime prije registrovanja.
- Smatra se da je udruženje osnovano na neodređeno vrijeme, osim ako statutom nije utvrđeno drukčije.
Član 10.
Da bi udruženje stekla uslove za registrovanje, osnivačka skupština udruženja ima obavezu donošenja osnivačkog akta, statuta udruženja i imenovanja tijela upravljanja u skladu s ovim zakonom.
Član 11.
Osnivački akt udruženja sadrži:
- puno ime osnivača, skraćeni naziv ukoliko postoji, i adresu osnivača;
- naziv, sjedište i adresu udruženja;
- ciljeve osnivanja udruženja; i
- ime osobe ovlaštene da zastupa udruženje u obavljanju poslova u podnošenju zahtjeva za upis u registar udruženja.
Član 12.
Statut udruženja sadrži:
- naziv udruženja, skraćeni naziv ukoliko postoji, i adresu udruženja;
- ciljeve udruženja;
- postupak za primanje i isključivanje članova;
- tijela udruženja, način na koji se biraju, ovlaštenja koja imaju, kvorum i pravila glasanja, trajanje mandata, osobu ovlaštenu da sazove skupštinu, uslove i način raspuštanja, odnosno prestanak rada;
- pravila za ostvarivanje, upotrebu i raspolaganje sredstvima udruženja, kao i tijelo koje je ovlašteno za nadzor nad upotrebom tih sredstava;
- javnost rada;
- postupak za izmjenu i dopunu statuta, ovlaštenje i način donošenja drugih općih akata;
- opis oblika i sadržaj pečata;
- zastupanje udruženja;
- uslove i postupak za pripajanje, razdvajanje, transformisanje ili raspuštanje udruženja, odnosno prestanak rada uključujući i bilo kakav poseban kvorum ili pravila za postizanje kvalifikovane većine u postupku glasanja; i
- postupak za raspologanje preostalom imeovinom ili drugim sredstvima u slučaju raspuštanja ili prestanka rada udruženja.
Član 13.
- Registrovano udruženje može steći status udruženja od javnog interesa ako njegovo djelovanje prevazilazi interese njegovih članova i ako je prije svega namijenjeno interesu javnosti, ili nekim njenim segmentima, u sljedećim oblastima: zdravstvo; obrazovanje; nauka socijalna zaštita; građansko društvo; ljudska prava i prava manjina; pomoć siromašnim i socijalno ugroženim; pomoć invalidima, djeci i starijim osobama; zaštita okoline; tolerancija; kultura; amaterski sport; vjerske slobode i pomoć žrtvama elementarnih nepogoda.
- Smatra se da udruženje djeluje u dobrotvorne svrhe ako je osnovano s prvenstvenim ciljem da pomaže osobama i skupinama kojima je pomoć potrebna.
- Status udruženja od javnog interesa utvrđuje Ministarstvo. Postupak za dodjelu i ukidanje statusa udruženja od javnog interesa Ministarstvo će urediti i posebnim propisom.
- Zahtjev za dobivanje statusa udruženja od javnog interesa može se podnijeti u bilo koje vrijeme, na način utvrđen propisima od strane Ministarstva. Odbijanje zahtjeva podliježe preispitivanju u skladu sa zakonom.
- Registrovano udruženjeod javnog interesa može ostvariti poreske, carinske i druge olakšice.
Član 14.
- Registrovano udruženje se može spojiti, razdvojiti ili transformisati samo u drugo udruženje ili fondaciju.
- Registrovano udruženje od javnog interesa se može pripojiti, razdvojiti ili transformisati samo u drugo udruženje ili fondaciju od javnog interesa.
I.2.2. Članstvo
Član 15.
Udruženje može ustanoviti svoje kriterije za prijem u članstvo. Kriteriji za prijem u članstvo podliježu samo ograničenjima u smislu zabrane diskriminacije koja je utvrđena Ustavom i zakonima Bosne i Hercegovine.
I.2.3. Tijela udruženja
Član 16.
Osim osnivač kog akta, statuta ili njihovih ekvivalenata udruženje mora imati skupštinu, a može imati upravni odbor.
Član 17.
Za inostrano ili međunarodno udruženje dovoljno je da ima akte, bez obzira kako su nazvani i tijela, koji ispunjavaju funkcije kako ih definiše ovaj zakon.
Član 18.
Skupština, kao najviše tijelo udruženja je nadležna za:
- donošenje statuta, izmjena i dopuna statuta i drugih akata određenih statutom;
- odlučivanje o pripajanju, razdvajanju, transformisanju, raspuštanju i prestanku rada, kao i o drugim statusnim promjenama udruženja;
- imenovanje i razrješenje članova upravnog odbora, ako takavo tijelo udruženja postoji;
- usvajanje izvještaja koje je pripremio upravni odbor, ako takavo tijelo udruženja postoji; i
- odlučivanje o svim drugim pitanjima koja nisu u nadležnosti drugih tijela udruženja.
Član 19.
Upravni odbor, ukoliko ga udruženje ima:
- a) priprema sjednice skupštine;
- priprema nacrt statuta i drugih akata koje donosi skupština;
- provodi politiku, zaključke i druge odluke koje je donijela skupština;
- raspolaže imovinom udruženja;
- podnosi godišnji ili periodični izvještaj o svom radu skupštini na usvajanje; i
- obavlja i i druge poslove određene statutom.
Član 20.
Članovi tijela udruženja ne mogu glasati po pitanjima u kojima se kao interesne strane pojavljuju sami članovi, njihovi bračni drugovi ili njihova rodbina u uspravnoj ili pobočnoj liniji do trećeg stepena, po pitanjima vezanim za predmet koji je pod kontrolom datog člana, odnosno po pitanjima u pogledu kojih član ima ekonomski interes. Pored toga, članovi tijela udruženja imaju obavezu da osiguraju da se sve finansijske transakcije udruženja zaključ uju prema pravičnoj tržišnoj vrijednosti, odnosno prema uslovima koji su povoljniji za udruženje.
I.3. FONDACIJE
I.3.1. Osnivanje fondacija
Član 21.
- Smatra se da je djelovanje fondacije od javnog interesa ako je osnovana prvenstveno radi propagiranja, pružanja usluga ili promocije programa unapređenja u oblastima kao što su: zdravstvo; obrazovanje; nauka; socijalna zaštita; građansko društvo; ljudska prava i prava manjina; pomoć siromašnim i socijalno ugroženim; pomoć invalidima, djeci i starijim osobama; zaštita okoline; tolerancija; kultura; amaterski sport; vjerske slobode i pomoć žrtvama elementarnih nepogoda ili za druge slične ciljeve.
- Smatra se da fondacija djeluje u dobrotvorne svrhe ukoliko je osnovana prvenstveno s ciljem da pomaže osobama i skupinama kojima je takva pomoć potrebna.
- Status fondacije od javnog interesa određuje Ministarstvo. Postupak za dodjelu i ukidanje statusa fondacije od javnog interesa Ministarstvo će urediti i posebnim propisom.
- Zahtjev za dobijanje statusa fondacije od javnog interesa može se podnijeti u bilo koje vrijeme, na način utvrđen propisima od strane Ministarstva. Odbijanje zahtjeva podliježe preispitivanju u skladu sa zakonom.
- Registrovana fondacija ostvaruje poreske, carinske i druge olakšice za svoj rad u skladu sa posebnim zakonima.
- Registrovana fondacija se može pripajati, razdvajati ili transformisati samo u drugu fondaciju.
Član 22.
- Fondaciju koja ispunjava uslove za registrovanje može osnovati jedna ili više fizičkih ili pravnih osoba (u daljem tekstu: osnivači), s tim da osnivači ne mogu biti država Bosna i Hercegovina, entiteti, kantoni, gradovi, općine, mjesne zajednice, državna tijela, državna preduzeća i fondovi. Osnivači ne moraju biti državljani ili pravne osobe iz Bosne i Hercegovine.
- Fondacija može biti osnovana jednostranom izjavom volje, ugovorom, testamentom, legatom ili drugim odgovarajućim pravnim aktom.
- Fondacija mora imati osnivački akt, statut, i upravni odbor, odnosno akte i tijela, koji su im suštinski ekvivalentni. Za inostranu ili međunarodnu fondaciju dovoljno je da ima akte, bez obzira kako su nazvani, i tijela, koja vrše funkcije kako ih definiše ovaj zakon.
Član 23.
Osnivački akt fondacije posebno sadrži:
- imena i adrese osnivača;
- naziv fondacije, skraćeni naziv ukoliko postoji, i adresu fondacije;
- ciljeve zbog kojih je fondacija osnovana;
- izvod o novčanim iznosima i izvorima početnih osnovnih sredstava fondacije, u obliku utvrđenom propisima Ministarstva; i
- ime, prezime i adresu osobe koja zastupa fondaciju u Bosni i Hercegovini i ovlaštena je za obavljanje poslova registrovanja fondacije.
Član 24.
Statut fondacije sadrži:
- naziv, sraćeni naziv ukoliko postoji i sjedište fondacije;
- ciljeve fondacije;
- tijela fondacije, način njihovog izbora, nadležnost, kvorum, pravila glasanja te uslove procedure njihovog raspuštanja;
- pravila upravljanja i upotrebe imovine fondacije;
- postupci za izmjenu i dopunu statuta, kao i ovlasti i postupci donošenja ostalih općih akata;
- uslovi i postupak za pripremanje, razdvajanje, transformaciju ili prestanak rada fondacije, uključujući sva pravila glasanja za koja je potreban poseban kvorum ili kvalifikovana većina;
- kriteriji za raspolaganje imovinom fondacije u slučaju prestanka rada fondacije; i
- opis oblika i sadržaj pečata fondacije.
I.3.2 Tijela fondacije
Član 25.
- Tijelo upravljanja fondacijom je upravni odbor.
- Statutom registrovane fondacije se mogu utvrditi i druga tijela fondacije.
Član 26.
- Upravni odbor fondacije je odgovoran za ostvarivanje ciljeva fondacije, a može obavljati i druge poslove utvrđene statutom i u skladu sa zakonom.
- Upravni odbor fondacije čine najmanje tri člana.
- Članovi upravnog odbora fondacije ne moraju biti državljani Bosne i Hercegovine.
- Upravni odbor fondacije nadležan je za:
- donošenje ili priznavanje osnivačkog akta, statuta, izmjena i dopuna statuta i drugih akata utvrđenih statutom;
- odlučivanje o pripajanju, razdvajanju, transformaciji i prestanku rada, kao i o drugim statusnim promjenama fondacije;
- prijem, usvajanje i podnošenje dokumentacije, informacija i ostalih izvještaja ili materijala ako se to ovim zakonom ili u skladu s njim zahtijeva; i
- odlučivanje o svim drugim pitanjima koja nisu u nadležnosti drugih tijela fondacije.
Član 27.
Članovi tijela fondacije ne mogu glasati po pitanjima u kojima se kao interesne strane pojavljuju sami članovi, njihovi bračni drugovi ili njihova rodbina u uspravnoj ili pobočnoj liniji do trećeg stepena, po pitanjima vezanim za predmet koji je pod kontrolom datog člana, odnosno po pitanjima u pogledu kojih član ima ekonomski interes. Pored toga, članovi tijela imaju obavezu da osiguraju da se sve finansijske transakcije fondacije zaključuju prema pravičnoj tržišnoj vrijednosti, odnosno prema uslovima koji su povoljniji za fondaciju.
I.4. REGISTROVANJE UDRUŽENJA I FONDACIJA
Član 28.
- Registrovanje udruženja i fondacija je dobrovoljno, osim u slučaju iz člana 29. ovog zakona, ali se registracija mora obaviti da bi udruženje ili fondacija stekli svojstvo pravne osobe iz Bosne i Hercegovine.
- Registrovanje, podnošenje dokumentacije, te prestanak rada udruženja ili fondacije vrše se u skladu sa ovim zakonom, ostalim relevantnim zakonima Bosne i Hercegovine, propisima Ministarstva, te statutu udruženja ili fondacije.
- Ukoliko postoji sukob između takvih zakona i propisa, Ministarstvo je nadležno za tumačenje zakona i propisa na način da se:
- a) promoviše politika transparentnosti i pristupa javnosti; i
- b) na najmanju moguću mjeru svede administrativno opterećenje organizacija i pojedinaca, u onoj mjeri u kojoj se to može ostvariti uz jačanje transparentnosti i pristupa javnosti.
- Ukoliko postoji sukob relevantnih zakona koji se ne može prevazići, postupa se u skladu sa odredbama ovog zakona.
- Udruženje se upisuje u registar udruženja. Fondacija se upisuje u registar fondacija. Oba registra vodi Ministarstvo.
- Registri se vode u skladu sa odredbama ovog zakona i propisima koje donosi Ministarstvo.
- Registri su otvoreni za javnost. Za uvid u bilo koji dokument ili informaciju iz registra nije potrebno odobrenje Ministarstva. Nijedan dokument ili informacija pohranjena u registru prema ovom zakonu neće se voditi kao ”povjerljivo” ili ”poslovna tajna”.
- Svaka osoba, lično ili putem pošte, može zatražiti kopiju bilo kojeg upisa u registar ili bilo kojeg dokumenta iz spisa registrovanog udruženja ili fondacije. Za takve kopije naplaćuje se taksa koja ne može biti veća od uobičajene. Kopije se moraju izdati u roku od petnaest radnih dana od dana podnošenja zahtjeva.
Član 29.
Udruženja ili fondacije iz člana 1. ovog zakona, koje namjeravaju da od Ministarstva zatraže da im dodijeli status udruženja ili fondacije od javnog interesa, odnosno status udruženja ili fondacije osnovane u dobrotvorne svrhe, zatim sva udruženja ili fondacije koje vrše javna ovlaštenja, te sva udruženja ili fondacije sa uredima ili djelatnostima u Bosni i Hercegovini i koje primaju od vladinih institucija Bosne i Hercegovine ili putem njih, pomoć ili druge oblike donacije u ukupnom godišnjem iznosu većem od 5.000 KM postupaju na sljedeći način:
- upisuju se u registar u skladu sa zakonu; i
- podnose godišnji izvještaj Ministarstvu koji se zavodi u registar u obliku utvrđenom propisima Ministarstva, s tim da godišnji izvještaj u osnovi mora sadržavati opis aktivnosti udruženja ili fondacije i eventualnih pravnih osoba osnovanih u smislu člana 4., te s tim da godišnji izvještaj
obavezno sadrži i bilansu stanja koji prikazuje prihode i rashode udruženja ili fondacije kao i posebnih pravnih osoba osnovanih u smislu člana 4. ovog zakona.
Član 30.
- Ukoliko je predviđeno statutom, naziv udruženja ili fondacije može se upisati u registar i na jednom ili više stranih jezika, s tim da se prvi upiše naziv na službenim jezicima Bosne i Hercegovine. Inostrana udruženja ili fondacije mogu koristiti samo svoje registrovane nazive.
- U slučaju da se dva ili više udruženja ili fondacija registruju sa suštinski istim nazivom ili znakom, Ministarstvo će donijeti rješenje kojim nalaže da udruženje ili fondacija koja je kasnije registrovana, u roku od mjesec dana podnese zahtjev za promjenu imena ili znaka u registru. Ako to udruženje ili fondacija ne postupe u skladu sa rješenjem. Ministarstvo će da obustavi ili ukine registrovanje, raspusti udruženje ili fondaciju, te preduzme druge oblike sankcija predviđenih ovim zakomom. Na postupak iz ovog člana primjenjuju se odredbe člana 34. ovog zakona.
Član 31.
- Zahtjev za upis u registar udruženja ili fondacije sadrži: a) osnivački akt odnosno akt osnivanja;
- b) statut udruženja ili fondacije;
- c) spisak osnivača i članova upravnih tijela;
- d) imena i adrese osoba ovlaštenih za zastupanje udruženja ili fondacije u Bosni i Hercegovini;
- e) podaci koji se zahtjevaju u članu 45. ovog Zakona, ukoliko se radi o upisu inostranog udruženja ili fondacije;
- f) naziv udruženja ili fondacije, skraćeni naziv ukoliko postoji; g) primjerak znaka udruženja ili fondacije, ukoliko postoji; i h) ciljeve udruženja ili fondacije;
- Obrazac i način podnošenja zahtjeva za registrovanje utvrđuje se propisima Ministarstva.
Član 32.
- O prijemu zahtjeva za upis u registar ili zahtjeva za izmjenu i dopunu podataka u registru Ministarstvo izdaje potvrdu osnivačima udruženja ili fondacije. Ministarstvo je dužno donijeti rješenje o registrovanju u roku od 30 dana nakon dana podnošenja zahtjeva.
- Ako Ministarstvo ne donese rješenje u roku od 30 dana po prijemu zahtjeva za registrovanje ili zahtjeva za izmjenu registrovanja, smatrat će se da je zahtjev odbijen.
Član 33.
Rješenje koje donosi Ministarstvo o upisu u registar udruženja ili fondacije sadrži:
- datum upisa;
- registracijski broj pod kojim je izvršen upis;
- naziv, skraćeni naziv ukoliko postoji i adresu udruženja ili fondacije;
- znak udruženje ili fondaciju, ako postoji;
- ciljeve za koje je udruženje ili fondacija osnovana; i
- imena i adrese lica ovlaštenih za zastupanje udruženja ili fondacije.
Član 34.
- Ako u toku postupka registrovanja Ministarstvo utvrdi da u statutu udruženja ili fondacije nisu ispunjeni uslovi utvrđeni ovim zakonom ili da zahtjev za registrovanje nije potpun, na to će upozoriti podnosioca zahtjeva navodeći razloge zbog kojih registrovanje nije izvršeno. Podnosiocu zahtjeva će biti omogućeno da ispravi ili dopuni zahtjev u roku od petnaest dana od dana prijema ovlaštenja. Ako podnosilac zahtjeva ne ukloni ove nedostatke u predviđenom roku, Ministarstvo će rješenjem odbaciti zahtjev za upis u registar navodeći razloge za negativno rješenje.
- Ako Ministarstvo ustanovi da su ciljevi udruženja ili fondacije u suprotnosti sa odredbama člana 3. tačka 3. ovog zakona odnosno člana 5. ovog zakona, Ministarstvo će rješenjem odbiti zahtjev za upis u registar, navodeći razloge za donošenje takvog rješenja.
- Postupci opisani u ovom članu provode se u skladu sa pravilima i postupcima utvrđenim propisima Ministarstva i ostalim relevantnim zakonima.
Član 35.
- Na rješenje Ministarstva kojim se odbija, odbacuje obustavlja ili ukida upis odnosno odbija izmjena i dopuna upisa u skladu sa ovim zakonom, ili izriču kazne na osnovu člana 53. ovog Zakona ili odbija zahtjev iz člana 13. ovog zakona, ili automatski raspušta udruženje ili fondaciju na osnovu člana 30. tačka 2. ili člana 51. ovog zakona, ili nameće raspodjela sredstava na osnovu člana 52. ovog zakona, kao i na druga rješenja donesena u skladu sa ovim zakonom može se uložiti žalba.
- Žalba se ulaže u roku od 15 dana od dana prijema rješenja.
Član 36.
povrede pravila postupka,
pogrešno i nepotupuno utvrđenog činjeničnog stanja, povrede materijalnog prava.
Član 37.
Po žalbi iz člana 35. ovog zakona odlučuje Komisija za žalbe (u daljnjem tekstu: Komisija) koju imenuje Vijeće ministara. Komisija je stalna i stastoji se od tri člana.
Član 38.
- Žalba na rješenja iz člana 35. ovog zakona se podnosi Ministarstvu.
- Po prijemu žalbe, Ministarstvo će ispitati žalbu u vezi pravovremenosti, i da li je žalba izjavljena od ovlaštene osobe.
- Ukoliko Ministarstvo utvrdi da je žalba nepravovremena ili da je izjavljena od neovlaštene osobe, rješenjem će odbaciti žalbu.
Član 39.
- Ukoliko Ministarstvo ne odbaci žalbu iz razloga utvrđenih članm 38. tačka 3. ovog zakona, istu uz predmet dostavlja Komisiji.
- Odlučujući o žalbi Komisija može donijeti slijedeće odluke:
odbaciti žalbu,
odbiti žalbu i potvrditi rješenje Ministarstva,
ukinuti rješenje u cijelosti ili djelomično, i
izmijeniti rješenje.
Član 40.
- Komisija će odbaciti žalbu ako je to propustilo Ministarstvo u smislu člana 38. tačka 3. ovog zakona.
- Komisija će odbiti žalbu kad utvrdi da u postupku pred Ministarstvom nije bilo manjkavosti i kad je žalba neosnovana.
- Komisija će potpuno ili djelomično ukinuti rješenje, kad utvrdi neku od nepravilnosti utvrđene u članu 36. ovog zakona, nakon čega će predmet vratiti Ministarstvu na ponovno odlučivanje.
- Komisija će izmijeniti rješenje, ako iz stanja predmeta proizilazi drugačija odluka od one koju je donijelo Ministarstvo.
Član 41.
Komisija je dužna da u roku od 30 dana od dana prijema žalbe odluči po istoj.
Član 42.
Protiv rješenja Komisije nije dopuštena žalba, ali se može pokrenuti upravni spor kod Suda Bosne i Hercegovine.
Član 43.
- Registrovana udruženja ili fondacije obavezne su podnijeti Ministarstvu zahtjev za izmjenu i dopunu registracije u slučaju nastupanja promjene u vezi informacija navedenih u članu 33. tačka
- pod c); d); e) i f) ovog zakona, u roku od 30 dana od dana nastupanja promjene.
- Ministarstvo donosi rješenje u vezi zahtjeva u skladu sa članom 32. tačka 1. ovog zakona.
Član 44.
Rješenja kojima se dozvoljava, odbija, odbacuje, obustavlja ili ukida upis u registar udruženja ili fondacija, te svako rješenje kojim udruženje ili fondacija prestaje sa radom, objavljuje se u ”Službenom glasniku BiH”.
Član 45.
- Osim ako nije drugačije utvrđeno u ovom članu, pravila i postupci za registrovanje utvrđeni u ovom zakonu odnose se i na inostrana i međunarodna udruženja, fondacije i druge neprofitne organizacije, kao i urede njihovih ogranaka koji se nalaze ili obavljaju djelatnosti na teritoriju Bosne i Hercegovine.
- Inostrana i međunarodna udruženja, fondacije i druge neprofitne organizacije, kao i uredi njihovih ogranaka registrovani u skladu sa ovim zakonom, mogu djelovati na teritoriji cijele Bosne i Hercegovine, kao i pravne osobe iz Bosne i Hercegovine.
- Uz zahtjev za registrovanje u Bosni i Hercegovini, inostrana i međunarodna udruženja, fondacije i druge neprofitne organizacije dostavit će Ministarstvu radi upisa u registar:
- a) dokaz da organizacija ima status pravne osobe u inostranstvu;
- b) izjavu u kojoj se opisuju aktivnosti koje će se preduzeti u Bosni i Hercegovini;
- naziv, adresu i broj telefona organizacije u matičnoj zemlji i glavne komisije u Bosni i Hercegovini, ukoliko ona postoji;
- ime i prezime, zvanje osobe rukovodioca glavne komisije organizacije u Bosni i Hercegovini. Ako organizacija nema komisiju u Bosni i Hercegovini, u tom slučaju se navodi ime, prezime i zvanje osobe odgovorne za rad organizacija u Bosni i Hercegovini; i
- ime i prezime, adresa, zvanje i broj telefona osobe koju je organizacija ovlastila da bude njen pravni predstavnik u Bosni i Hercegovini.
I.5. IMOVINA UDRUŽENJA I FONDACIJA
Član 46.
Prihodi udruženja i fondacija mogu uključivati sljedeće:
- članarinu, kada je u pitanju udruženje;
- dobrovoljne priloge i poklone javnih institucija, fizičkih i pravnih osoba, kako inostranih tako i domaćih, u gotovini, uslugama ili imovini bilo koje vrste;
- državne subvencije i ugovore sa državom, javnim institucijama, fizičkim i pravnim osobama, kako domaćim tako i inostranim;
- prihod od kamata, dividendi, dobiti od kapitala, zakupnina, honorara i sličnih izvora pasivnog prihoda; i
- prihod stečen kroz ostvarivanje ciljeva i aktivnosti udruženja ili fondacije, kako je određeno statutom.
Član 47.
- Registrovana udruženja ili fondacije su dužni da uredno vode poslovne knjige u skladu sa opće prihvaćenim računovodstvenim principima i da sastavljaju finansijske izvještaje u skladu sa ovim i drugim relevantnim zakonima.
- Registrvano udruženje ili fondacija raspolažu svojom imovinom u skladu sa statutom i ovim zakonom.
Član 48.
Tijela registrovanih udruženja ili fondacija dužna su da upravljaju imovinom udruženja ili fondacije sa dužnom pažnjom i na odgovoran i zakonit način u najboljem interesu udruženja i fondacije.
I.6. PRESTANAK RADA UDRUŽENJA I FONDACIJA-DOBROVOLJNO I PO SILI ZAKONA
Član 49.
Udruženje ili fondacija mogu prestati sa radom dobrovoljno ili po sili zakona pod uslovima utvrđenim ovim zakonom.
Član 50.
- Udruženje ili fondacija mogu prestati sa radom dobrovoljno, na osnovu odluke nadležnog tijela udruženja ili fondacije.
- Ako statutom nije drugačije predviđeno, odluka o prestanku sa radom se donosi dvotrećinskom kvalifikovanom većinom glasova članova udruženja ili dvotrećinskom većinom glasova upravnog odbora fondacije.
- U slučaju dobrovoljnog prestanka rada registrovano udruženje ili fondacija usvaja plan likvidacije koji je u skladu sa statutom i ovim zakonu.
Član 51.
- Rješenjem Ministarstva registrovano udruženje ili fondacija prestaje sa radom po sili zakona kako je utvrđeno u zakonu, ako djeluje suprotno odredbama ovog zakona ili ako bez opravdanih razloga ne obavlja djelatnost radi ostvarivanja svojih ciljeva u periodu od najmanje dvije pune kalendarske godine, ili kao posljedica uslova navedenih u članu 50. ovog zakona.
- Prestanak po sili zakona izriče se samo u slučajevima ponovljenih ili težih nepravilnosti u radu, a može se izreći samo nakon što dato udruženje ili fondacija bude obavješteno o razlogu i pruži joj se prilika za izjašnjavanje po tom pitanju.
- Kazne i prestanak rada, raspuštanje udruženja ili fondacije po sili zakona izriče se na osnovu zahtjeva Ministarstva. Prije donošenja odluke kojom se izriče kazna ili prestanak rada, raspuštanje udruženja ili fondacije, Ministarstvo će udruženje ili fondaciju obavijestiti o prekršaju. U obavijesti se navode moguće kazne utvrđene članom 53. ovog zakona Ministarstvo može omogućiti udruženju ili fondaciji da otkloni nepravilnost u radu i/ili može odrediti kaznu utvrđenu ovim zakonom.
Član 52.
- Nakon raspuštanja i prestanka sa radom i izmirenja obaveza udruženje ili fondacija koja nema status udruženja od javnog interesa, preostalu imovinu i sredstva podijelit će na način utvrđen statutom ili drugom registrovanom udruženju ili fondaciji kojoj je dodjeljen status udruženja ili fondacije od javnog interesa.
- Nakon raspuštanja i izmirenja obaveza udruženje ili fondacija kojoj je odobren status udruženja ili fondacije od javnog interesa, preostalu imovinu i sredstva podijelit će registrovanom udruženju od javnog interesa ili fondaciji, koje ima iste ili slične ciljeve. Ovo se odnosi i na sva udruženja i fondacije koje su dobila sredstva od države, javne donacije ili odnosno ostvarili poreske ili fiskalne olakšice u skladu sa zakonima iz bilo koje nadležnosti.
- U slučaju prestanka rada po sili zakona Ministarstvo utvrđuje raspodjelu preostalih sredstva u skladu sa principima ovog člana.
- Rješenje Ministarstva o raspuštanju po sili zakona i o raspodjeli sredstava udruženja ili fondacije, bit će objavljeno u “Službenom glasniku BiH“ kao i obavijest svim potencijalnim korisnicima da mogu pokrenuti upravni spor kod Suda Bosne i Hercegovine u skladu sa članom
- ovog zakona.
DRUGI DIO – KRIVIČNE ODREDBE
Član 53.
- Kaznom od 300 KM od 3.000 KM Ministarstvo će kazniti udruženje i fondaciju koja: a) se ne upiše u registar, ako je upis obavezan prema ovom zakonu;
- ne podnese godišnji izvještaj, ako je podnošenje obavezno prema ovom zakonu;
- obavlja aktivnosti koje značajno odstupaju od ciljeva određenog udruženja ili fondacije;
- u pravnim transakcijama ne upotrebljava jedan od svojih registrovanih naziva s namjerom da obmane fizičku, pravnu osobu, ili tijela vlasti;
- ne podnese zahtjev za izmjenu i dopunu registracije (član 43. tačka 1. ovog zakona);
- ne upotrijebi ostvarenu dobit ili sredstva na način predviđen statutom ili odgovarajućim zakonom, s nakanom ili usljed krajnje nepažnje; i
- pruži informacije Ministarstvu u vezi s podnošenjem zahtjeva za upis, izmjenu podataka u registru, odnosno prestankom rada u skladu sa odredbama ovog zakona, koje su namjerno i materijalno neistinite i navode na pogrešan zaključak.
- Ministarstvo može također kazniti novčanom kaznom odgovornog zastupnika udruženja ili fondacije, za kojeg je utvrđeno da je počinio radnje navedene u ovom članu ukoliko je odgovorni zastupnik bio upoznat s radnjama koje su rezultovale prekršajem i postupao s nakanom da učini prekršaj. Novčana kazna iznosi od 100 KM od 1.000 KM.
- Odgovorna osoba se može kazniti kaznama navedenim u ovom članu samo ako je ta osoba prethodno obaviještena o postupku i njegovim osnovama i data joj je mogućnost da se o tom izjasni. Postupak iz ovog člana provodi se u skladu sa propisima koje utvrdi Ministarstvo.
TREĆI DIO – PRIJELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Član 54.
- Udruženja i fondacije koji su registrovani prije stupanja na snagu ovog zakona i koji žele da se registruju u skladu sa ovim zakonom, imaju obavezu da usklade svoje akte sa odredbama ovog zakona i da u roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona dostave nadležnom ministarstvu usklađene akte o registraciji udruženja ili fondacije.
- Udruženja i fondacije koje se registruju u skladu sa odredbama prethodne tačke nisu obavezne plaćati administrativnu taksu.
Član 55.
- Od dana stupanja na snagu ovog zakona svim udruženjima ili fondacijama koje su obavezni registrovati se u skladu sa ovim zakonom, a koji su prethodno započeli ali nisu okončali postupak registrovanja u nadležnosti drugih tijela vlasti Bosne i Hercegovine bit će dopušteno da prestanu sa prethodno započetim postupkom te da umjesto toga nastave sa postupkom u skladu sa odredbama ovog zakona.
- Udruženjima i fondacijama opisanim u prethodnoj tački bit će omogućen povrat taksi koje su platili u postupku registrovanja provedenom u nadležnosti drugih tijela vlasti.
Član 56.
- Ministarstvo se obavezuje da u roku od 60 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona donese sve podzakonske akte predviđene ovim zakonom.
- Svi podzakonski akti koje Ministarstvo donese na osnovu odredaba ovog zakona, te sve izmjene i dopune istih, bit će objavljene u “Službenom glasniku BiH“.
Član 57.
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u ”Službenom glasniku Bosne i Hercegovine”.
ADVOKAT GALIBA HRVAČIĆ KARAČIĆ